Ο όρος «σύμβαση για τα ανθρώπινα δικαιώματα» αναφέρεται χαρακτηριστικά στην Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΟΔΔΑ), η οποία δεν είναι μια δεσμευτική συνθήκη αλλά ένα έγγραφο ορόσημο στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Υιοθετήθηκε και ανακηρύχθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στις 10 Δεκεμβρίου 1948 και αναγνωρίζεται ως θεμελιώδες κείμενο στο διεθνές δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η UDHR συντάχθηκε από εκπροσώπους από διάφορες χώρες και διαφορετικά νομικά και πολιτιστικά υπόβαθρα. Η Eleanor Roosevelt, η χήρα του προέδρου των ΗΠΑ Franklin D. Roosevelt, έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διαδικασία σύνταξης και προήδρευσε της επιτροπής που ήταν αρμόδια για τη διατύπωσή της. Το έγγραφο εγκρίθηκε ομόφωνα από τα 58 κράτη μέλη των Ηνωμένων Εθνών εκείνη την εποχή.
Η Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων παρέχει ένα ολοκληρωμένο σύνολο δικαιωμάτων και ελευθεριών που είναι εγγενή σε όλα τα άτομα, ανεξάρτητα από την εθνικότητα, τη φυλή, τη θρησκεία, το φύλο ή οποιαδήποτε άλλη θέση. Αποτελείται από 30 άρθρα που περιγράφουν τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένων:
- Το δικαίωμα στην ισότητα και τη μη διάκριση.
- Το δικαίωμα στη ζωή, την ελευθερία και την προσωπική ασφάλεια.
- Ελευθερία από βασανιστήρια, σκληρή, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία.
- Το δικαίωμα στην αναγνώριση ως πρόσωπο ενώπιον του νόμου.
- Το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη και δίκαιη διαδικασία.
- Ελευθερία σκέψης, συνείδησης, θρησκείας, έκφρασης και συνάθροισης.
- Το δικαίωμα στην εκπαίδευση, την εργασία και ένα βιοτικό επίπεδο επαρκές για υγεία και ευημερία.
- Το δικαίωμα συμμετοχής στην πολιτιστική και πολιτική ζωή της κοινότητας.
Αυτά είναι μόνο μερικά παραδείγματα των δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται στην Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Το έγγραφο χρησιμεύει ως κατευθυντήρια αρχή για την προώθηση και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παγκοσμίως και έχει επηρεάσει την ανάπτυξη μεταγενέστερων διεθνών συνθηκών και συμβάσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
