Πενήντα χρόνια μετά την πρώτη έκθεση του υπουργού Υγείας των ΗΠΑ που χαρακτήρισε το κάπνισμα κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία, ο απολογισμός των συνεπειών του καπνίσματος εξακολουθεί να αυξάνεται, καθώς στον κατάλογο προστίθενται ο καρκίνος του ήπατος και ο ορθοκολικός καρκίνος, ο διαβήτης, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ακόμη και η στυτική δυσλειτουργία, σύμφωνα με έκθεση που δόθηκε την Παρασκευή στη δημοσιότητα.

Η έκθεση με τίτλο «Οι συνέπειες του καπνίσματος στην υγεία – 50 χρόνια προόδου», καταγράφει τα αυξανόμενα επιστημονικά δεδομένα που δείχνουν τις ασθένειες και τα προβλήματα υγείας που προκαλούνται από το κάπνισμα αφότου ο Δρ Λούθερ Τέρι εξέδωσε, την 1η Ιανουαρίου 1964, την έκθεση-ορόσημο, η οποία επιβεβαίωσε για πρώτη φορά πως το κάπνισμα προκαλεί καρκίνο του πνεύμονα.

Σ’ αυτή την πρώτη έκθεση, μόνον ο καρκίνος του πνεύμονα συνδεόταν με το κάπνισμα, ενώ πλέον περισσότεροι από διαφορετικοί τύποι καρκίνου τεκμηριωμένα προκαλούνται από το τσιγάρο. Συγκριμένα, ο καρκίνος του ήπατος και ο ορθοκολικός καρκίνος προστέθηκαν στο ήδη μακρύ κατάλογο, ενώ αρκετά άλλα προβλήματα υγείας προκαλούνται από το κάπνισμα, περιλαμβανομένου του διαβήτη, της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και προβλημάτων στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, και της υπερωιοσχιστίας στα νήπια.

Στην έκθεση περιλαμβάνεται επίσης το εντυπωσιακό συμπέρασμα ότι, η έκθεση στο παθητικό κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο του εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 20 ως 30%.

Σύμφωνα με τη νέα έκθεση, που περιλαμβάνει στοιχεία που αφορούν την τελευταία δεκαετία, το κάπνισμα έχει γίνει αιτία πρόωρου θανάτου περισσοτέρων από 20 εκατομμυρίων αμερικανών τα τελευταία 50 χρόνια. Και εάν συνεχιστούν οι σημερινές τάσεις, άλλα 5,6 εκατομμύρια άτομα στις ΗΠΑ (που σήμερα είναι παιδιά) κινδυνεύουν να πεθάνουν πρόωρα.

Παρόλο που τα ποσοστά των καπνιστών μεταξύ των ενηλίκων έχουν μειωθεί στο 18%, από το 43% που κάπνιζαν το 1965, καθημερινά περισσότεροι από 3.200 νέοι, κάτω των 18 ετών δοκιμάζουν το πρώτο τους τσιγάρο, διαπιστώνεται στην έκθεση.

Στην έκθεση θίγονται εν συντομία και τα αμφιλεγόμενα ηλεκτρονικά τσιγάρα, καθώς μεγάλες καπνοβιομηχανίες (όπως η Altria Group Inc, παραγωγός των Marlboro και η Reynolds American Inc, παραγωγός εταιρείων των Camel), έχουν επενδύσει στα ηλεκτρονικά τσιγάρα.

Σύμφωνα με υπάρχουσες μελέτες, οι καπνιστές μπορούν να χρησιμοποιούν τα ηλεκτρονικά τσιγάρα ως εργαλεία για να σταματήσουν το κάπνισμα. Ωστόσο εκφράζονται ανησυχίες πως τα ηλεκτρονικά τσιγάρα μπορεί να εισαγάγουν περισσότερους ανθρώπους στη νικοτίνη. Μάλιστα, οι επιστήμονες προειδοποιπούν ότι τα αιθέρια έλαια νικοτίνης με άρωμα και γεύσεις φρούτων και γλυκαντικών ουσιών, ενδεχομένως να εισαγάγουν ακόμη και τα μικρά παιδιά στο κάπνισμα.

Εξάλλου, προς το παρόν δεν υπάρχουν αρκετές πληροφορίες για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες αυτών των προϊόντων ή για το αν η χρήση τους μπορεί να καθυστερεί τους καπνιστές να σταματήσει το κάπνισμα ή να οδηγεί πρώην καπνιστές σε υποτροπή. Οργανώσεις υγείας και πολιτειακοί εισαγγελείς ασκούν πίεση στον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) να επιβάλει κανονιστικές ρυθμίσεις στα ηλεκτρονικά τσιγάρα.

Σχολιάζοντας την έκθεση, ο ο ασκών χρέη υπουργού Υγείας των ΗΠΑ, Δρ Μπόρις Λούσνιακ, δηλώνει «φτάνει πια. Είναι ανάγκη να εξαλείψουμε τη χρήση των τσιγάρων και να δημιουργήσουμε μια γενιά απαλλαγμένη από το κάπνισμα».

Ο Δρ Λούσνιακ καλεί τις επιχειρήσεις, τις πολιτειακές και τοπικές αρχές και την κοινωνία ως σύνολο να βάλουν τέλος στο κάπνισμα μέσα στο χρονικό διάστημα μιας γενιάς, μέσω εντατικών εκστρατειών στα μέσα ενημέρωσης, πολιτικών για περιβάλλον χωρίς καπνό, φόρων στα προϊόντα καπνού, απρόσκοπτης πρόσβασης σε θεραπείες για τη διακοπή του καπνίσματος και αύξησης των δαπανών των πολιτειακών και τοπικών αρχών για τον έλεγχο του καπνού.

«Στο θέμα αυτό δεν αρκεί πλέον μόνον η ομοσπονδιακή καθοδήγηση», σημειώνει. «Για να έχουμε αποτέλεσμα, πρέπει να απευθυνθούμε στη βιομηχανία. Πρέπει να απευθυνθούμε στους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης και να τους θυμίσουμε ότι το πρόβλημα δεν έχει ακόμη λυθεί».

«Είναι πραγματικά εντυπωσιακό το γεγονός ότι ακόμη και 50 χρόνια μετά, εξακολουθούμε να βρίσκουμε νέους τρόπους με τους οποίους ο καπνός σκοτώνει ανθρώπους», σχολιάζει ο Δρ Τόμας Φρίντεν, διευθυντής των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών, των ΗΠΑ.

Ο αμερικανός αξιωματούχος υπενθυμίζει εξάλλου ότι, το κάπνισμα κοστίζει στη χώρα 130 δισεκατομμυρία ευρώ κάθε χρόνο σε άμεσες ιατρικές δαπάνες. Αποδέχεται ότι, οι προσπάθειες για τον έλεγχο του καπνού έσωσαν τα 50 τελευταία χρόνια ως και οκτώ εκατομμύρια ζωές, αλλά υπογραμμίζει την ανάγκη περισσότερων μέτρων για να εξαλειφθεί το κάπνισμα, το οποίο παραμένει στις ΗΠΑ η κύρια αιτία θανάτου, που είναι δυνατόν να προληφθεί.

Ο Δρ Φρίντεν καλεί τις ομοσπονδιακές κυβερνήσεις να αυξήσουν την επένδυσή τους στην πρόληψη του καπνίσματος. Αξίζει να σημειωθεί ότι, οι αμερικανικές Πολιτείες παίρνουν 80 δολάρια κατά κεφαλήν από τις καπνοβιομηχανίες στο πλαίσιο ενός μεγάλου νομικού διακανονισμού που επιτεύχθηκε το 1998, όταν οι μεγάλοι παραγωγοί προϊόντων καπνού συμφώνησαν να καταβάλουν 206 δισεκατομμύρια δολάρια σε 46 Πολιτείες για να συμβάλουν στην κάλυψη του κόστους της θεραπείας καπνιστών που νοσούν.

Παρόλο που τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών συνιστούν την δαπάνη τουλάχιστον 12 δολαρίων κατά κεφαλήν για τον έλεγχο του καπνίσματος, «αυτή τη στιγμή οι Πολιτείες δαπανούν μόλις περίπου 1,50 δολάριο και το ποσό αυτό μειώνεται τα τελευταία χρόνια», σημειώνει ο Δρ Φρίντεν.

Ο Χάρολντ Ουίμερ, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Αμερικανικής Εταιρείας Πνευμονολογίας, σχολιάζοντας τα συμπεράσματα της νέας έκθεσης επισημαίνει ότι, προσφέρει μια ευκαιρία για να ανανεωθεί η πολιτική δέσμευση για τον τερματισμό της επιδημίας του καπνίσματος.

«Η πρόοδος των τελευταίων 50 ετών, το γεγονός ότι τα ποσοστά των καπνιστών μειώθηκαν κάτω από το μισό αποτρέποντας οκτώ εκατομμύρια πρόωρους θανάτους, επιτεύχθηκε μόνο μέσω εντατικής και επίμονης δράσης», σύμφωνα με τον Δρ Ουίμερ. «Μόνον αν δεσμευθούμε και πάλι σ’ ένα αυξημένο επίπεδο δράσης θα μπορέσουμε να φέρουμε εις πέρας την αποστολή αυτή», συμπληρώνει.

Επιμέλεια: Μαίρη Μπιμπή health.in.gr