Η ΝΤΟΡΙΝ έχασε τη γη κάτω από τα πόδια της όταν διαγνώστηκε ότι ο σύζυγός της, ο Γουέσλι, που ήταν μόλις 54 ετών, είχε έναν εξαιρετικά επιθετικό όγκο στον εγκέφαλο. * Οι γιατροί τού έδωσαν μόνο λίγους μήνες ζωής. Η Ντορίν θυμάται: «Δεν πίστευα στα αφτιά μου. Επί εβδομάδες, ένιωθα να έχω παραλύσει εντελώς. Ήταν λες και συνέβαινε σε κάποιον άλλον, όχι σε εμάς. Δεν ήμουν έτοιμη για αυτό».
Δυστυχώς, η αντίδραση της Ντορίν δεν είναι ασυνήθιστη. Μια καταληκτική ασθένεια μπορεί να πλήξει οποιονδήποτε ανά πάσα στιγμή. Προς έπαινό τους, πολλοί έχουν αναλάβει πρόθυμα τη φροντίδα κάποιου αγαπημένου τους προσώπου που πάσχει από καταληκτική ασθένεια. Εντούτοις, η παροχή φροντίδας αποτελεί τρομερή πρόκληση. Τι μπορούν να κάνουν τα μέλη της οικογένειας για να συμπαρασταθούν στο αγαπημένο τους πρόσωπο και να το φροντίσουν; Πώς μπορούν όσοι παρέχουν φροντίδα να τα βγάλουν πέρα με τα ανάμεικτα συναισθήματα που ίσως βιώνουν όσο διαρκεί η ασθένεια; Τι θα αντιμετωπίσουν καθώς πλησιάζει ο θάνατος; Αρχικά, ας εξετάσουμε γιατί η φροντίδα ενός ατόμου με καταληκτική ασθένεια αποτελεί ιδιαίτερη πρόκληση σήμερα.
ΕΝΑ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΔΙΛΗΜΜΑ
Η ιατρική επιστήμη έχει αλλάξει τη φύση της διαδικασίας του θανάτου. Πριν από έναν αιώνα περίπου, ακόμη και στις πιο αναπτυγμένες χώρες, η μέση διάρκεια της ζωής ήταν πολύ μικρότερη. Οι άνθρωποι πέθαιναν πρόωρα εξαιτίας μεταδοτικών ασθενειών ή δυστυχημάτων. Η πρόσβαση στα νοσοκομεία ήταν περιορισμένη, και οι περισσότεροι λάβαιναν φροντίδα από την οικογένειά τους και πέθαιναν στο σπίτι.
Σήμερα, χάρη στην πρόοδο της ιατρικής, οι γιατροί είναι σε θέση να καταπολεμούν τις ασθένειες με επιθετικές θεραπείες ώστε να παρατείνουν τη ζωή. Αρρώστιες που παλιά θα είχαν τερματίσει τη ζωή ενός ατόμου σε σύντομο διάστημα, τώρα μπορεί να διαρκέσουν πολλά χρόνια. Ωστόσο, αυτή η παράταση της ζωής δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι το άτομο θεραπεύτηκε. Συχνά οι ασθενείς είναι τόσο καταβεβλημένοι ώστε αδυνατούν να φροντίσουν τον εαυτό τους. Η φροντίδα τέτοιων ατόμων έχει γίνει πολύ πιο περίπλοκη και απαιτητική.
Ως αποτέλεσμα, ολοένα και περισσότεροι πεθαίνουν στο νοσοκομείο, όχι στο σπίτι. Οι πιο πολλοί σήμερα δεν είναι εξοικειωμένοι με τη διαδικασία του θανάτου, ενώ λίγοι έχουν δει κάποιον να πεθαίνει μπροστά στα μάτια τους. Έτσι λοιπόν, ο φόβος για το άγνωστο μπορεί να δυσχεράνει ή και να παραλύσει τις προσπάθειες που κάνει κάποιος για να φροντίσει έναν άρρωστο συγγενή. Τι μπορεί να βοηθήσει;
ΣΧΕΔΙΑΣΤΕ ΤΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΣΑΣ
Όπως φαίνεται από την περίπτωση της Ντορίν, πολλοί καταρρακώνονται όταν διαπιστωθεί ότι ένα αγαπημένο τους πρόσωπο πάσχει από θανατηφόρα ασθένεια. Ενόσω κατακλύζεστε από έντονη ανησυχία, φόβο και θλίψη, τι μπορεί να σας βοηθήσει να προετοιμαστείτε για αυτά που βρίσκονται μπροστά σας; Ένας πιστός υπηρέτης του Θεού προσευχήθηκε: «Δείξε μας πώς να μετράμε τις ημέρες μας έτσι ώστε να αποκτήσουμε καρδιά σοφίας». (Ψαλμός 90:12) Ναι, να προσεύχεστε ένθερμα στον Ιεχωβά Θεό για να σας δείξει πώς να “μετράτε τις ημέρες σας” σοφά έτσι ώστε να μπορείτε να αξιοποιείτε όσο το δυνατόν καλύτερα τις ημέρες που απομένουν με το αγαπημένο σας πρόσωπο.
Αυτό απαιτεί καλό σχεδιασμό. Αν ο ασθενής μπορεί ακόμη να επικοινωνεί και είναι πρόθυμος να μιλήσει για το ζήτημα, θα ήταν συνετό να τον ρωτήσετε ποιος θα παίρνει αποφάσεις για εκείνον όταν δεν θα μπορεί πλέον να το κάνει αυτό μόνος του. Μια ειλικρινής συζήτηση γύρω από το αν επιθυμεί να του γίνει ανάνηψη, να νοσηλευτεί ή να υποβληθεί σε ορισμένες θεραπείες μπορεί να ελαχιστοποιήσει τις παρεξηγήσεις και τις ενοχές των μελών της οικογένειας που αναγκάζονται να πάρουν αποφάσεις για έναν ανήμπορο ασθενή. Η έγκαιρη και ανοιχτή επικοινωνία επιτρέπει στην οικογένεια να επικεντρωθεί στην παροχή φροντίδας κατά τη διάρκεια της ασθένειας. «Τα σχέδια ανατρέπονται όπου δεν υπάρχει εμπιστευτική συζήτηση», λέει η Αγία Γραφή.—Παροιμίες 15:22.
ΠΩΣ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΕΤΕ
Συνήθως, ο πρωταρχικός ρόλος εκείνου που παρέχει φροντίδα είναι να προσφέρει παρηγοριά. Κάποιος που πεθαίνει έχει ανάγκη να ξέρει ότι τον αγαπούν και ότι δεν είναι μόνος. Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Να διαβάζετε ή να τραγουδάτε στον ασθενή, επιλέγοντας κείμενα και τραγούδια που είναι εποικοδομητικά και του αρέσουν. Πολλά άτομα παρηγορούνται όταν ένα μέλος της οικογένειάς τους τούς κρατάει το χέρι και τους μιλάει γλυκά.
Πολλές φορές, είναι χρήσιμο να λέτε στον ασθενή ποιοι είναι οι επισκέπτες του. Μια έκθεση δηλώνει: «Λέγεται ότι, από τις πέντε αισθήσεις, η ακοή είναι η τελευταία που χάνεται. Η ακοή πιθανόν να παραμένει εξαιρετικά οξεία παρότι [οι ασθενείς] ίσως φαίνεται να κοιμούνται, γι’ αυτό μη λέτε τίποτα μπροστά τους το οποίο δεν θα λέγατε όταν είναι ξύπνιοι».
Αν είναι εφικτό, να προσεύχεστε μαζί. Η Γραφή αναφέρει ότι, σε μια περίπτωση, ο απόστολος Παύλος και οι σύντροφοί του βρίσκονταν κάτω από υπερβολική πίεση και ήταν πολύ αβέβαιοι ακόμη και για τη ζωή τους. Πού στράφηκαν για βοήθεια; Ο Παύλος ικέτευσε τους φίλους του: «Μπορείτε και εσείς να βοηθάτε με τη δέησή σας για εμάς». (2 Κορινθίους 1:8-11) Η εγκάρδια προσευχή είναι ανεκτίμητη όταν κάποιος περνάει στιγμές υπερβολικής έντασης και μια σοβαρή ασθένεια.
ΔΕΧΤΕΙΤΕ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Και μόνο η σκέψη ότι ένα αγαπημένο άτομο πεθαίνει είναι συχνά οδυνηρή. Δεν απορούμε με αυτό, εφόσον ο θάνατος είναι αφύσικος. Δεν σχεδιαστήκαμε για να αποδεχόμαστε τον θάνατο ως φυσιολογικό κομμάτι της ζωής. (Ρωμαίους 5:12) Να γιατί ο Λόγος του Θεού αποκαλεί τον θάνατο “εχθρό”. (1 Κορινθίους 15:26) Επομένως, η άρνηση κάποιου να σκεφτεί τον θάνατο ενός αγαπημένου του προσώπου είναι κατανοητή, ακόμη και φυσιολογική.
Παρ’ όλα αυτά, αν τα μέλη της οικογένειας γνωρίζουν τι είναι πιθανό να συμβεί, θα φοβούνται λιγότερο και θα μπορούν να επικεντρωθούν στο να κάνουν τα πράγματα όσο το δυνατόν πιο υποφερτά. Ορισμένες καταστάσεις που ενδέχεται να προκύψουν εμφανίζονται στο πλαίσιο « Οι Τελευταίες Εβδομάδες Ζωής». Βέβαια, δεν παρουσιάζει κάθε ασθενής όλα τα συμπτώματα που αναφέρονται ούτε απαραιτήτως με την ίδια σειρά. Ωστόσο, οι περισσότεροι ασθενείς βιώνουν τουλάχιστον μερικές από αυτές τις αλλαγές.
Μετά τον θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου, θα ήταν συνετό να επικοινωνήσετε με κάποιον στενό φίλο που σας είχε πει εκ των προτέρων ότι θα βοηθήσει. Όσοι φρόντιζαν το άτομο, καθώς και οι συγγενείς, ίσως χρειάζονται τη διαβεβαίωση ότι η δοκιμασία του προσφιλούς τους τελείωσε και ότι δεν υποφέρει πια. Ο Δημιουργός της ανθρωπότητας μας διαβεβαιώνει στοργικά ότι «οι νεκροί δεν γνωρίζουν τίποτα απολύτως».—Εκκλησιαστής 9:5.
Η ΥΠΕΡΤΑΤΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ
Είναι ουσιώδες να βασίζεστε στον Θεό—όχι μόνο ενόσω διαρκεί η καταληκτική ασθένεια ενός μέλους της οικογένειας, αλλά επίσης κατά την περίοδο του πένθους μετά τον θάνατό του. Ο Θεός μπορεί να χρησιμοποιήσει ενισχυτικά λόγια και πράξεις άλλων για να σας στηρίξει. «Έμαθα να μην απορρίπτω τη βοήθεια κανενός», λέει η Ντορίν. «Στην πραγματικότητα, το μέγεθος της βοήθειας που λάβαμε μας συγκλόνισε. Ο σύζυγός μου και εγώ ήμασταν απόλυτα βέβαιοι ότι αυτός ήταν ο τρόπος του Ιεχωβά να μας πει: “Είμαι εδώ μαζί σας για να σας βοηθήσω να το αντιμετωπίσετε”. Δεν θα το ξεχάσω ποτέ».
Πράγματι, ο Ιεχωβά Θεός παρέχει την υπέρτατη φροντίδα. Ως ο Πλάστης μας, κατανοεί τον πόνο και τη θλίψη μας. Μπορεί και θέλει να παράσχει την απαραίτητη βοήθεια και ενθάρρυνση προκειμένου να αντέξουμε. Το καλύτερο είναι πως έχει υποσχεθεί να εξαλείψει σύντομα τον θάνατο μια για πάντα και να αναστήσει τους δισεκατομμύρια ανθρώπους οι οποίοι βρίσκονται στη μνήμη του. (Ιωάννης 5:28, 29· Αποκάλυψη 21:3, 4) Τότε, όλοι θα απηχούν τα λόγια του αποστόλου Παύλου: «Θάνατε, πού είναι η νίκη σου; Θάνατε, πού είναι το κεντρί σου;»—1 Κορινθίους 15:55.