Κάθε χρόνο, αρχίζοντας από τον Ιούλιο, οι θηλυκές ευμπαλένες του νότου (Eubalaena australis)—οι οποίες ανήκουν στην κατηγορία των «σωστών φαλαινών»—καταφθάνουν στη νότια ακτή της Σάντα Καταρίνα στη Βραζιλία. Έρχονται ακόμα και από την υποανταρκτική ζώνη, χιλιάδες μίλια μακριά, για να γεννήσουν και να θηλάσουν τα μικρά τους σε ρηχά νερά. Επί αρκετούς μήνες, ντόπιοι και τουρίστες σε παραλίες ή σε απότομες πλαγιές παρακολουθούν ένα συναρπαστικό θέαμα—τις μητέρες φάλαινες και τα μικρά τους να ξεκουράζονται ή να ξεφαντώνουν παίζοντας στο νερό!*

Η θηλυκή φάλαινα μπορεί να έχει μήκος 16 μέτρα, όσο δηλαδή και ένα διπλό λεωφορείο, και να ζυγίζει μέχρι και 80 τόνους! Το ογκώδες σώμα της είναι κατά κανόνα μαύρο, ενίοτε με λευκά «μπαλώματα» στην κοιλιά. Το κεφάλι της είναι πελώριο, καταλαμβάνοντας το ένα τέταρτο του συνολικού της μήκους. Το στόμα της είναι μακρύ και τοξωτό. Αντίθετα με κάποια άλλα είδη φάλαινας, αυτή δεν έχει ραχιαίο πτερύγιο. Για να κολυμπήσει προς τα εμπρός, λυγίζει την πλατιά και έντονα διχαλωτή ουρά της πάνω κάτω, αντί δεξιά αριστερά όπως κάνουν τα ψάρια. Για να αλλάξει κατεύθυνση, κινεί τα πτερύγιά της. Αυτό μοιάζει με τον τρόπο με τον οποίο κατευθύνεται ένα αεροπλάνο.

Όλως περιέργως, παρά τις διόλου ευκαταφρόνητες διαστάσεις τους, οι φάλαινες αυτής της κατηγορίας διαθέτουν εξαιρετική ευλυγισία, εκτελώντας εκπληκτικά ακροβατικά. Θα τις δείτε να αρμενίζουν, με την ουρά τους να προεξέχει από το νερό για μεγάλα διαστήματα. Ή να υψώνουν την ουρά τους και κατόπιν να χτυπούν με ορμή το νερό. Ή ακόμα να εκτοξεύονται από το νερό και, πέφτοντας, να δημιουργούν έναν εντυπωσιακό κυματισμό που φαίνεται από πολύ μακριά.

Πάνω και γύρω από το κεφάλι της, η «σωστή φάλαινα» έχει μια σειρά από ασπριδερούςή κιτρινωπούς τύλους, ή αλλιώς κάλους—τραχιά μπαλώματα του δέρματος που καλύπτονται από αποικίες μικρών καρκινοειδών τα οποία είναι γνωστά ως ψείρες των φαλαινών. Η Καρίνα Γκρος, συντονίστρια του Προγράμματος της Βραζιλίας για τις «Σωστές Φάλαινες», εξηγεί: «Η διάταξη των τύλων είναι μοναδική σε κάθε φάλαινα, όπως ακριβώς είναι μοναδικά και τα δακτυλικά αποτυπώματα του κάθε ανθρώπου, και αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να ταυτοποιούμε μία προς μία τις φάλαινες αυτής της κατηγορίας. Όταν επισκέπτονται τις ακτές μας, φωτογραφίζουμε τη διάταξη των τύλων τους και κρατάμε αρχείο με τις φωτογραφίες».

Οι βιολόγοι λένε ότι είναι δύσκολο να προσδιοριστεί η ηλικία των «σωστών φαλαινών» όταν πεθαίνουν, επειδή δεν έχουν δόντια. Τοποθετούν την αναμενόμενη διάρκεια ζωής τους τουλάχιστον στα 65 χρόνια κατά μέσο όρο.*

Οι «σωστές φάλαινες» τρέφονται με μικροσκοπικά καρκινοειδή. Κάθε πλευρά της άνω σιαγόνας τους φέρει μια διάταξη από εκατοντάδες μπαλένες που καταλήγουν σε λεπτά κρόσσια, η οποία λειτουργεί σαν φίλτρο. Καθώς κολυμπούν με το στόμα ανοιχτό, το νερό φιλτράρεται μέσα από τις μπαλένες, στα κρόσσια των οποίων αιχμαλωτίζεται η μικροσκοπική λεία τους. Με αυτόν τον τρόπο, κάθε φάλαινα μπορεί να καταναλώνει μέχρι και δύο τόνους καρκινοειδή την ημέρα.

Οι ευμπαλένες του νότου περνούν το καλοκαίρι (Ιανουάριος/Φεβρουάριος) στον Ανταρκτικό Ωκεανό όπου τρέφονται και συσσωρεύουν λίπος. Αυτό το παχύ στρώμα λίπους τούς προσφέρει εξαιρετική μόνωση όταν βρίσκονται σε κρύες θάλασσες και τους χρησιμεύει ως απόθεμα τροφής όταν μεταναστεύουν.

Από τον 18ο αιώνα και έπειτα, οι φαλαινοθήρες κυνηγούσαν εκτεταμένα αυτές τις φάλαινες στο Νότιο Ημισφαίριο. Θεωρούνταν οι «σωστές» φάλαινες για κυνήγι. Γιατί; Ως αργοκίνητα πλάσματα, αποτελούσαν εύκολο στόχο ακόμα και για φαλαινοθήρες σε εύθραυστες ξύλινες βάρκες που είχαν για μοναδικό εξοπλισμό καμάκια χειρός. Επίσης, ανόμοια με άλλες φάλαινες, οι «σωστές φάλαινες» επιπλέουν όταν τις σκοτώσουν, λόγω της ασυνήθιστης ποσότητας λίπους που διαθέτουν. Έτσι λοιπόν, οι φαλαινοθήρες μπορούσαν εύκολα να τις τραβήξουν ως την ακτή.

Επιπρόσθετα, το λίπος και οι μπαλένες ήταν σημαντικά εμπορικά αγαθά εκείνη την εποχή. Το λίπος χρησιμοποιούνταν στις λάμπες λαδιού που φώτιζαν τους δρόμους αλλά και ως λιπαντικό. Οι μπαλένες έβρισκαν χρήσεις σε κορσέδες, σε μαστίγια που χρησιμοποιούσαν οι αμαξάδες, καθώς και σε ομπρέλες. Μάλιστα, οι μπαλένες μίας και μόνο φάλαινας κάλυπταν τα έξοδα μιας ολόκληρης αποστολής!

Στις αρχές του 20ού αιώνα, το υπερεκτεταμένο κυνήγι μείωσε σημαντικά τον πληθυσμό αυτών των φαλαινών, και τελικά η φαλαινοθηρία έπαψε να είναι οικονομικά βιώσιμη. Στη Βραζιλία, ο τελευταίος φαλαινοθηρικός σταθμός έκλεισε το 1973. Αν και υπήρξε αργή ανάκαμψη σε μερικά είδη, άλλα παραμένουν υπό εξαφάνιση.

Αναμφισβήτητα, η «σωστή φάλαινα» αποτελεί εντυπωσιακό παράδειγμα της πολυπλοκότητας και της μεγάλης ποικιλομορφίας της ζωής στη γη. Μαρτυρεί τη συγκλονιστική σοφία και δύναμη εκείνου που τη δημιούργησε, του Μεγάλου Σχεδιαστή, του Ιεχωβά Θεού.—Ψαλμός 148:7.