Το καρπούζι είναι «σήμα» κατατεθέν του καλοκαιριού και αγαπημένη τροφή τόσο των μικρών όσο και των μεγάλων. Το καρπούζι ανήκει στην ίδια οικογένεια με το αγγούρι και την κολοκύθα. Όλα τα μέρη του φρούτου είναι κατάλληλα προς κατανάλωση, ακόμη και η φλούδα. Αυτό το ιδιαίτερο φρούτο μάς προσφέρει δροσιά, γλύκα, ευχαρίστηση, αλλά και πολύτιμα θρεπτικά συστατικά.
Το καρπούζι, όπως όλα τα φρούτα, είναι φτωχό σε θερμίδες και λιπαρά. Ένα φλιτζάνι καρπούζι αποδίδει μόνο 46 kcal. Το γλυκό καρπούζι βοηθάει και στην ενυδάτωση του οργανισμού –πολύ σημαντική ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες– καθώς αποτελείται σε ποσοστό 92% από νερό.
Το καρπούζι είναι καλή πηγή καλίου. Το κάλιο είναι ένα σημαντικό μέταλλο για τα κύτταρα και τα σωματικά υγρά και παίζει σημαντικό ρόλο στον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης.
Το καρπούζι είναι επίσης πολύ καλή πηγή βιταμίνης Α. Ανά 100 γραμμάρια φρέσκου φρούτου παίρνουμε 569 mg βιταμίνης, τα οποία καλύπτουν το 19% των ημερήσιων αναγκών μας σε βιταμίνη Α. Η βιταμίνη Α είναι μια ουσία με αντιοξειδωτική δράση που είναι σημαντική για καλή όραση και γερό ανοσοποιητικό σύστημα. Επίσης, το καρπούζι περιέχει τις βιταμίνες Β6, Β1 και C.
Το ζουμερό φρούτο είναι πλούσιο και σε φυτοχημικές ουσίες με αντιοξειδωτική δράση όπως το λυκοπένιο, η λουτεΐνη, η ζεαξανθίνη και η κρυπτοξανθίνη. Οι φυτοχημικές ουσίες προστατεύουν τον ανθρώπινο οργανισμό από τη βλαβερή δράση των ελεύθερων ριζών.
Όσον αφορά το λυκοπένιο, 100 γραμμάρια κόκκινου ώριμου καρπουζιού περιέχουν 4.532 µg λυκοπενίου. Το λυκοπένιο είναι υπεύθυνο για το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα του καρπουζιού.
Όσο πιο ώριμο είναι μάλιστα ένα καρπούζι τόσο μεγαλύτερη η συγκέντρωσή του σε λυκοπένιο. Μελέτες δείχνουν ότι η αυξημένη πρόσληψη λυκοπενίου έχει συσχετιστεί με την καλή λειτουργία της καρδιάς και την πρόληψη έναντι διαφόρων μορφών καρκίνου, όπως του προστάτη. Άλλες μελέτες δείχνουν ότι η κατανάλωση λυκοπενίου μέσω των τροφών προστατεύει το δέρμα από την επιβλαβή δράση της ηλιακής ακτινοβολίας.
Ακόμη και τα άσπρα κομμάτια του καρπουζιού, αυτά που είναι κοντά στη φλούδα, περιέχουν θρεπτικές ουσίες. Σε αυτό το μέρος του φρούτου υπάρχει ένα αμινοξύ που ονομάζεται κιτρουλίνη και μετατρέπεται σε αργινίνη. Αυτά τα αμινοξέα είναι χρήσιμα για την καλή κυκλοφορία του αίματος.
Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι ακόμη και τα σπόρια του καρπουζιού είναι θρεπτικά. Περιέχουν πρωτεΐνη, καλά ακόρεστα λιπαρά οξέα, μαγνήσιο και βιταμίνες του συμπλέγματος Β.