Η ΥΠΟΤΙΘΕΜΕΝΗ μεταστροφή του Ρωμαίου αυτοκράτορα Κωνσταντίνου αποτελεί από παλιά αντικείμενο ενδιαφέροντος για τους μελετητές της θρησκείας. Σύμφωνα με την αφήγηση του ίδιου, την παραμονή κάποιας μάχης που έλαβε χώρα το 312 Κ.Χ., στην οποία και νίκησε, ο ειδωλολάτρης Κωνσταντίνος οραματίστηκε ένα σταυρό που έφερε την επιγραφή: «Εν τούτω [τω σημείω] νίκα». Λίγο αργότερα (το 313 Κ.Χ.), «μεταστράφηκε» και έβαλε τέλος στο διωγμό των Χριστιανών που ζούσαν στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Ο Κωνσταντίνος έκανε κρατική θρησκεία την τότε επικρατούσα μορφή της Χριστιανοσύνης, και έφτασε μάλιστα στο σημείο να μεσολαβήσει σε εσωτερικές εκκλησιαστικές διαμάχες. Εντούτοις, προέβη επίσης σε πράξεις που έθεσαν σε αμφισβήτηση τη γνησιότητα της μεταστροφής του, και δεν βαφτίστηκε παρά μόνο λίγο πριν πεθάνει, ύστερα από 24 περίπου χρόνια.
Σ’ ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Βιβλικές Ανασκοπήσεις (Bible Review), ο νομισματολόγος και υποψήφιος για ντοκτορά θεολόγος Στάνλεϊ Α. Χιούντσον, αποκάλυψε πώς τα νομίσματα που κόπηκαν στη διάρκεια της βασιλείας του Κωνσταντίνου προσφέρουν ορισμένες πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες σχετικά μ’ αυτό το ζήτημα. Μέχρι την εποχή του Κωνσταντίνου, τα ρωμαϊκά νομίσματα απεικόνιζαν συνήθως τις δημοφιλείς ρωμαϊκές θεότητες. Αλλά ο Χιούντσον ανέφερε ότι, μετά τη μεταστροφή του Κωνσταντίνου, τα ειδωλολατρικά θέματα εμφανίζονταν όλο και πιο σπάνια—με μια εξαίρεση. Κόβονταν άφθονα νομίσματα που απεικόνιζαν τον Σολ, το θεό-ήλιο—ο οποίος ήταν στο παρελθόν ο αγαπημένος θεός του Κωνσταντίνου. Γιατί;
Ο Χιούντσον υπέδειξε δυο πιθανότητες. Πρώτον, η μεταστροφή του Κωνσταντίνου μπορεί να συντελέστηκε με πολύ αργό ρυθμό—παρ’ όλο το συγκλονιστικό όραμά του. Ή ο Κωνσταντίνος μπορεί να μπέρδευε στην πραγματικότητα τον Σολ με τον Ιησού. Ακόμα και σήμερα, ο συγκρητισμός (ο συνδυασμός διαφορετικών ειδών πίστης) δεν είναι ασυνήθιστος. Για παράδειγμα, στη Λατινική Αμερική, οι προκολομβιανές θεές Πάχα-Μάμα και Τοναντζίν εξακολουθούν να λατρεύονται με το όνομα της Παρθένας Μαρίας. Με τον ίδιο τρόπο, ο Κωνσταντίνος μπορεί να λάτρευε τον Σολ με το όνομα του Ιησού.
Με βάση έναν τέτοιου είδους συγκρητισμό μπορεί να εξηγηθεί το γιατί η 25η Δεκεμβρίου, ‘η γενέθλια μέρα του ακατανίκητου ήλιου’, ορίστηκε ως η επέτειος της γέννησης του Ιησού. Μπορούμε επίσης να καταλάβουμε γιατί σε κάποιο νόμισμα, που κόπηκε προς ανάμνηση του θανάτου του Κωνσταντίνου, είναι χαραγμένες οι λέξεις «DV Constantinus» («Θεϊκός Κωνσταντίνος»). Αυτό αποδεικνύει ότι, μολονότι μεταστράφηκε και τελικά βαφτίστηκε, ο Κωνσταντίνος θεωρούνταν θεός μετά το θάνατό του, ακριβώς όπως γινόταν και με τους ειδωλολάτρες αυτοκράτορες πριν απ’ αυτόν.
